Bu çalışma, Arduino tabanlı iki farklı işlevi tek bir sistemde birleştirir:
-
Acil Aydınlatma / Jeneratör Kontrol Devresi
-
Otomatik Gece Lambası Devresi
Bu iki devre, enerji kesintileri ve gece aydınlatması için tam otomatik bir kontrol çözümü sunar. Sistem, gerçek zamanlı saat (RTC), ışık sensörü (LDR) ve MOSFET tabanlı güç kontrolü ile çalışır.
1. Acil Aydınlatma / Jeneratör Kontrol Devresi Çalışma Mantığı
Bu devre, şehir elektriği kesildiğinde otomatik olarak 5 saniye sonra devreye girer, elektrik geri geldiğinde ise 15 saniye sonra kendini kapatır.
Amaç, ani gerilim dalgalanmalarından etkilenmeden güvenilir bir şekilde acil aydınlatmayı devreye almak ve stabil bir kapanma süreci sağlamaktır.
Çalışma Adımları:
-
Normal Durum (Elektrik Var):
Sistem, şehir elektriğiyle çalışan küçük bir LED aracılığıyla LDR (ışığa duyarlı direnç) önünü sürekli aydınlıkta tutar.
Bu durumda LDR “aydınlık” algıladığı için acil aydınlatma devresi pasiftir. -
Elektrik Kesildiğinde:
-
Şebeke LED’i söner ve LDR karanlıkta kalır.
-
Arduino, 5 saniyelik bir gecikme süresi başlatır (kararlılık süresi).
-
5 saniye sonunda MOSFET devreye girer ve çıkışa bağlı 12V LED lambalar otomatik olarak yanar.
-
Bu sayede kesinti anında ortam karanlık kalmaz, acil aydınlatma sistemi devreye girmiş olur.
-
-
Elektrik Geri Geldiğinde:
-
Şebeke LED’i tekrar yanar, LDR yeniden aydınlanır.
-
Sistem bu durumda 15 saniye bekler.
-
Eğer bu süre içinde yeniden bir kesinti olmazsa MOSFET çıkışları kapanır ve lambalar söner.
-
Böylece devre, sık sık açılıp kapanmadan güvenli bir şekilde normal moda döner.
-
Bu mantık, enerji dalgalanmalarına karşı dayanıklı, güvenli ve kararlı bir acil aydınlatma sistemi oluşturur. Ayrıca jeneratör devrelerine de entegre edilebilir.
2. Otomatik Gece Lambası Devresi Çalışma Mantığı
Sistemin ikinci fonksiyonu, otomatik gece lambası kontrolüdür.
Bu devre, gerçek zamanlı saat (RTC) modülünden aldığı verilerle günlük zamanlama ve güneş doğuşu hesaplarını yaparak gece aydınlatmasını otomatik şekilde yönetir.
Çalışma Adımları:
-
Her gece saat 00:15’te gece lambası otomatik olarak yanar.
-
RTC modülü, tarih ve saat bilgisini kesintilerden etkilenmeden korur.
-
Sistem, astronomik güneş konumu denklemlerini (solar position equations) kullanarak İstanbul koordinatları ve UTC+3 zaman dilimi temelinde gündoğumu saatini hesaplar.
-
Hesaplanan gündoğumu saatinde gece lambası otomatik olarak söner.
Bu özellik sayesinde, sistem hiçbir sensör veya harici zamanlayıcıya ihtiyaç duymadan mevsimsel değişikliklere göre kendini otomatik olarak ayarlar. Geceler uzadığında lambalar daha uzun süre yanar, yazın ise daha erken söner.
3. Teknik Özellikler ve Kullanım Alanları
| Özellik | Açıklama |
|---|---|
| Mikrodenetleyici | Arduino (Uno veya Nano) |
| Sensör | LDR (ışığa duyarlı direnç) |
| Zaman Modülü | RTC DS3231 |
| Güç Kontrolü | IRLZ44 veya benzeri MOSFET |
| Çıkış Gerilimi | 12V DC LED aydınlatma |
| Gecikme Süreleri | Kesintiden sonra 5s aktifleşme, enerji dönüşünde 15s kapanma |
| Ek Fonksiyon | Gündoğumu hesabına göre gece lambası kontrolü |
| Güç Kaynağı | Adaptör veya batarya destekli 12V sistemler |
Sistem, hem acil durum aydınlatması hem de otomatik gece aydınlatması olarak kullanılabilir.
Ev, ofis, depo, garaj, bahçe ve jeneratör destekli sistemlerde güvenilir şekilde çalışır.
4. Sonuç
Bu proje, enerji kesintilerine karşı tam otomatik bir çözüm sunarken aynı zamanda gece aydınlatmasını da akıllı şekilde yöneten entegre bir sistemdir.
Arduino’nun esnek yapısı sayesinde farklı zamanlama, ışık seviyesi veya sensör türleriyle kolayca uyarlanabilir.
Bu çalışma; enerji verimliliği, kullanım kolaylığı ve güvenli kontrol prensipleriyle pratik ve öğretici bir elektronik proje olarak öne çıkar.